Woordenkramerij

Neologisme nr. 874: Vlakkelands

Bron: Klara Radio, programmaonderdeel "Woordkramerij", januari 2011

Definitie: nieuwe naam voor Nederlands (de taal)

Radio-oproep van Anne Provoost

U raadt het nooit, maar het woord in het Nederlands waar ik dringend een alternatief voor wil vinden is Nederlands. De benaming van mijn moedertaal voldoet niet langer, ze is misleidend en discriminerend. Waarom? Omdat onze taal hoogst ongelukkiglijk wordt aangeduid met een woord dat een bezittelijke vorm is van de eigennaam van een natie. Nederland en Nederlands. Naar mijn taal, de essentie van mijn identiteit, wordt dus verwezen met de possessieve genitief van een land waar ik niets mee te maken heb.

‘Dat is typisch Nederlands’, zegt men, maar wat bedoelt men eigenlijk? Helemaal ingewikkeld wordt het als men het heeft over de Nederlandse taal, de Nederlandse letterkunde, de Nederlandse Taalunie, de Nederlandse cultuur, de Nederlandse koning. Hoe kunnen die anderstalige nieuwkomers, die bedrijvig chicons met hesp en bechamelsaus leren maken, hier ooit wijs uit worden?

Regelmatig word ik in het buitenland voorgesteld als een Nederlandse schrijfster. Dat komt doordat op het de titelbladzijde van mijn boeken staat: vertaald uit het Nederlands, traduit du néerlandais, translated from Dutch, aus dem Niederländischen übersetzt. Dus word ik prompt de Nederlandse schrijfster Anne Provoost, the Dutch author Anne Provoost, die Niederlandische Schriftstellerin Anne Provoost. Volgens de Italianen spreek ik Olandese. De Polen maken geen onderscheid tussen de u in Dutch en de eu in Deutsch, dus voor hen ben ik Duitse. In Amerika ben ik al blij als ze niet zeggen dat ik Double Dutch schrijf.

Discussiëren over onze culturele identiteit is de laatste tijd weer erg salonfähig. Hoe zal men ooit begrijpen wie wij zijn als we geen probatere naam hebben voor de taal die we spreken? Hiertoe roep ik de hulp in van u, luisteraar. Stuur me een ander, beter woord voor onze moedertaal. En nee, kom niet aanzetten met Vlaams. Een Amerikaan zegt ook niet ‘I speak American’ als hij naar zijn taal verwijst. Dat doet hij hooguit als hij zijn accent wil toelichten, en mijn Vlaams accent in de verf zetten is niet altijd mijn bedoeling. Vlaams kan dan wel een culturele eigenheid van me zijn, mijn boeken schrijf ik tot nader order in het Nederlands, al is het maar omdat ik niet weet hoe ik mijn Vlaams zou moeten spellen.

Jan Peumans liet in zijn 11 juni-lezing weten dat de links-progressieven in Vlaanderen niet genoeg bezig zijn met hun identiteit. Welnu beste Jan, ziehier een constructief voorstel voor wetswijziging in uw parlement. We veranderen de naam van onze taal. We opteren voor een woord dat van de Vlamingen niet langer de kneusjes en de blindgangers maakt. We zoeken een notie die ook voor de Nederlanders acceptabel is (want ons voorstel van naamswijziging moet straks ook door het Nederlandse parlement). We kiezen voor een term die makkelijk vertaalbaar is, zodat we niet meer moeten blijven stuntelen met Dutch dat ooit Diets was, ook Nederduits genoemd (niet te verwarren met het Neder-Duits met koppelteken, want dat is Saksisch), en dat nogal op Deutsch lijkt, wat dan weer German is. We zoeken voor onze taal een naam die ons niet vanzelf tot Nederlanders maakt. ‘t Is niet voor ons, ‘t is voor onze identiteit!

Citaat: "Het oordeel van Anne Provoost is gevallen! Ze koos voor "Vlakkelands", als eerste ingestuurd door luisteraar Marc Lambrecht. Het is een mooie referentie naar Jacques Brel, en daar kunnen ze zelfs in Nederland geen bezwaar tegen hebben. De twee eerste letters zijn "v" en "l", wat een referentie zou kunnen zijn naar Vlaams. Want aangezien het zovele jaren "Nederlands" is geweest, mag het nu toch een verwijzing naar ons stukje van het taalgebied hebben. Bovendien is "Vlakkelands" heel mooi vertaalbaar. Luisteraar Luc de Grauwe stelde voor om "Vlakkelands" in het Engels eventueel te vertalen als "Lowlands", in het Duits als "Flachländisch" en in het Frans als "Platpaysanal"."