Gazet van Antwerpen, woensdag 6 oktober 2010
Je hoeft de trappen van Antwerpen- Centraal maar af te dalen om te voelen hoe Antwerpen zich ooit aan de buitenwereld wilde voorstellen, en ook hoe belangrijk een station voor een stad wel was. Jammer dus, dat het mooie nieuwe station, aan het Kievitplein, niet wordt gebruikt...
In 1800 telde Antwerpen 56.000 inwoners. Een eeuw later was dit aantal meer dan vervijfvoudigd. Een bevolkingsaangroei, dubbel zo groot als in Gent of Brussel. Heel legitiem dus om van het station een visitekaartje te maken. Ook het nieuwe gedeelte is architectuoraal voor mensen die de trein niet nemen het bezoeken waard. Dat een architect zoveel lege ruimte inkapselt, is een mooie oefening in architecturale kinesie. De gebruiker houdt contact met het wisselen van de seizoenen, maar hij wordt er niet door gehinderd.
“Een station is voor mij een heilige plek. Antwerpen-Centraal, zowel aan de kant van het Astridplein als aan het Kievitplein, lijkten zelfs letterlijk een oord van devotie. Ik ben een overtuigde atheïst, maar ik hou van het kathedraalgevoel: de hoge plafonds, de stem die door de luidsprekers schalt, dat licht uit de reusachtige ramen, al die mensen met jassen en hoeden aan. Je bent er nooit alleen, maar je bent er toch uitsluitend in gezelschap als je daarvoor kiest. Iedereen is immers onderweg, dus niemand zal je storen.
Helaas stellen de buurtbewoners nu vast dat het Kievitplein, aan de tweede stationsingang, niet werkt. Het is er altijd tochtig en er hangt een eeuwige schaduw... Het Daar vind jezijn vooral dooie plinten, en allemaal achterkanten van gebouwen. Exact hetgeen waarvoor De Ploeg (de zes zeven buurtcomités die hun krachten bij de aanleg en ontwikkeling van het Kievitplein hebben gebundeld om te ijveren voor een ’levendige’ aanpak, red.) destijds heeft gewaarschuwd. Er zijn enkele aanpassingen op microniveau doorgevoerd, maar men was niet bereid de grote lijnen van de plannen te wijzigen. Men had bijvoorbeeld gelijkvloers beter meer horeca en winkels geplandpublieksfuncties voorzien.
De stad moet er voor zorgen dat er veel volk door het station passeert, en dat doe je dus niet met achterzijdes van gebouwen. Ik pleit ervoor zo snel mogelijk een buurtvriendelijke publiekstrekker te huisvesten onder de spoorwegbundels, als ook de beloften rond het Copernicusgebouw na te komen. Dit gebouw was eigendom van de Vlaamse overheid en is verkocht met een contract met bepaalde voorwaarden, waarvoor de bewonersgroepen rondom het Kievitplein hebben geijverd. De site van het Copernicusgebouw vormt immers een grote muur tussen de stationswijk en de achterliggende wijk. Er zouden grote ingrepen gebeuren om dit muur-effect open te breken. Maar het gebouw is nu opnieuw verhuurd, en wel zonder dat de beloofde wijzigingen zijn aangebracht. De overheid laat de bewoners hier dus opnieuw in de steek. Dat is jammer, want op deze manier stimuleer je ondernemers, groot of klein, absoluut niet.
Het nieuwe station is mooi an sich, maar zolang het niet omgeven is door grote aantrekkingspolen, zoals een tweede Zoo-ingang bijvoorbeeld, werkt het niet. En de dierentuin staat al zo lang met haar rug naar Borgerhout. Bij de afbraak van de woningen voor de uitbreiding van de Zoo hebben we ook geijverd voor kijkgaten, en die zijn er nu. Jammer dat ze tijdelijk zijn. Met een tweede Zoo-ingang zou het Kievitplein vanzelf helemaal opleven.
